Leeswijzer

Met deze leeswijzer willen we u door de jaarstukken laten navigeren. De jaarstukken bestaan uit vier onderdelen en bijlagen.
In het eerste deel wordt de programmabegroting behandeld. In de programmaverantwoording wordt zowel het beleid als de financiën verantwoord.
In het tweede deel staan de paragrafen. De paragrafen zijn een soort dwarsdoorsnede van de programma’s. Hierin staat informatie over de financiële positie van de gemeente, over beheersmatige aspecten en over risico’s.
Daarna treft u in het derde deel de jaarrekening aan.
In het vierde zijn toelichtingen opgenomen, zoals de WNT-verantwoording en de specifieke uitkeringen.
In de bijlagen treft u tot slot verplichte informatie aan zoals de baten en lasten per taakveld en de over te hevelen kredieten.
Hieronder volgt een verdere uitleg per onderdeel.

Programmaverantwoording

De gemeenteraad legt verantwoording af op programmaniveau. Per programma wordt de verantwoording zowel beleidsmatig als op financieel gebied vermeld.

Er zijn 9 programma’s:
Programma 0: Bestuur en ondersteuning
Programma 1: Veiligheid
Programma 2: Verkeer, vervoer en waterstaat
Programma 3: Economie
Programma 4: Onderwijs
Programma 5: Sport, cultuur en recreatie
Programma 6: Sociaal Domein
Programma 7: Volksgezondheid en milieu
Programma 8: Volkshuisvesting, leefomgeving en stedelijke vernieuwing

Bij de verantwoording worden per programmaonderdeel de drie W-vragen behandeld:

• Wat wilden we bereiken?
• Wat hebben we daarvoor gedaan?
• Wat heeft het gekost?

De teksten bij de programma’s onder “Wat wilden we bereiken?” zijn overgenomen uit de vastgestelde Programmabegroting 2023-2026. Hierin is namelijk de doelstelling voor het jaar 2023 verwoord.
Bij de vraag “Wat hebben we daarvoor gedaan?” wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van het beleid door middel van doelenboomtabellen. Hierbij worden de volgende symbolen gebruikt:

Bij de status voldoende en gerealiseerd is geen toelichting opgenomen, dit past bij de systematiek zoals die gold bij de Begroting 2023-2026. Vanaf 2024 worden alle statussen in samenhang toegelicht.

Het onderdeel “Wat heeft het gekost?” geeft inzicht in de werkelijke baten en lasten van het programma en de verschillen ten opzichte van de laatst vastgestelde begroting.

Paragrafen

In de paragrafen staat informatie over de financiële positie van de gemeente, de beheersmatige aspecten en de risico’s. Er zijn acht (verplichte) paragrafen, daarnaast hanteren we een negende paragraaf over duurzaamheid:

• Lokale heffingen In deze paragraaf wordt stilgestaan bij de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen en de consequenties daarvan voor de inwoners. Ook worden hier de tarieven voor het komende begrotingsjaar genoemd.
• Financiering In deze paragraaf wordt toegelicht op welke wijze met de financieringsbehoefte van de gemeente wordt omgegaan.
• Weerstandsvermogen en risicobeheersing Het weerstandsvermogen geeft aan hoe solide de financiële positie van de gemeente is. Het weerstandsvermogen wordt bepaald door de weerstandscapaciteit af te zetten tegen de omvang van de risico’s. In deze paragraaf zijn ook de financiële kengetallen opgenomen.
• Onderhoud kapitaalgoederen In deze paragraaf wordt per onderdeel toegelicht op welke wijze het onderhoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen gewaarborgd is.
• Bedrijfsvoering Deze paragraaf gaat in op allerlei interne ontwikkelingen binnen de gemeentelijke organisatie, die erop gericht zijn een zo goed mogelijke dienstverlening aan de burgers te kunnen verstrekken en een zorgvuldige besluitvorming te kunnen garanderen.
• Wet open overheid Deze paragraaf bevat de beleidsvoornemens en uitvoering van de Wet open overheid (Woo).
• Verbonden partijen De gemeente werkt vaak samen met andere partijen om bepaalde doelen te bereiken. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke- of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en/of financieel belang heeft. In deze paragraaf worden alle verbonden partijen nader toegelicht.
• Grondbeleid De gemeente speelt een actieve rol in het kopen en verkopen van gronden. In deze paragraaf wordt dieper op het grondbeleid van de gemeente ingegaan.
• Duurzaamheid Hierin staan de uitgangspunten opgenomen voor een duurzame ontwikkeling.

Jaarrekening 2023

In dit onderdeel worden de waarderingsgrondslagen gepresenteerd, het overzicht van de baten en lasten, de balans en de verdere toelichtingen hierbij.

Toelichtingen

In dit onderdeel is de verantwoording vanuit wet normering topinkomens (WNT) opgenomen, alsmede de controleverklaring van de onafhankelijke accountant op de jaarrekening en het overzicht van incidentele baten en lasten.

Bijlagen

In de bijlagen wordt onder meer verplichte informatie gegeven over informatie per taakveld, en een aantal kerngegevens. Daarnaast is het overzicht van over te hevelen kredieten gepresenteerd. Dit betreft kredieten die in volgende boekjaren worden afgerond.